Yeni Doğan Bebeklerde Sarılık
Yeni Doğan Bebeklerde Sarılık
Yeni doğan bebeklerde sarılık çok sık görülür fakat her sarılık bebekte bir hastalık olarak görülmez. Çünkü en basit sarılık daha anne karnındayken bebeğin plasenta aracılığıyla gerçekleşen bilirubin maddesinin bebeğin vücudundan atılmasında ve yeni doğan bebeğin ciğerlerinin tam anlamıyla işlevini gerçekleştirememesiyle alakalıdır. Bebeğin ilk zamanlarda ciğerlerinin dengeyi kurması biraz zordur. Atılamayan bilirubin fazlası kan ve dokularda birikir ve bundan dolayı ciltte ve göz aklarında sarı bir renk belirir.
Yeni doğan bebeklerin %97 sinde bu rahatsızlık görülür. Fakat sarılığa neden olan bilirubin belli bir seviyeye ulaşmaz ise görülür bir halden çıkar ve kendiliğinden geçer.Karaciğerin henüz tam olarak olgunlaşmamasına bağlı sarılıklar fizyolojik sarılık ya da normal sarılık olarak adlandırılır ve doğumdan sonraki ilk 24 saatin ardından genellikle 2. veya 3. günlerde ortaya çıkar. Yaklaşık bir hafta içinde kalıcı bir etki bırakmadan normale döner. Prematüre bebeklerde ise bu süreçler daha farklı seyreder; belirtilerin daha geç ve şiddetli görülmesi, iyileşme sürecinin uzaması olasıdır.
Sarılık çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz;
Anne sütü sarılığı: Anne sütü ile beslenen bebeklerde mama ile beslenen bebeklere göre daha yüksek oranda sarılık gözlemlenmektedir. Bazı annelerin sütlerindeki özel bir madde, bebeğin kanındaki bilirubin miktarını fazlalaştırabilir. Normal sarılığa göre birkaç gün daha geç başlar ve 3. haftadan 10. haftaya kadar sürebilir. Genellikle zararsızdır fakat yine de mutlaka doktor kontrolünde olması gerekir.
Kan uyuşmazlığına bağlı sarılık: Anne ve bebek arasında kan uyuşmazlığı olduğunda annenin bebeğin kan grubuna karşı geliştirdiği antikorların plasenta yoluyla bebeğe geçmesi, bebeğin bilirubin miktarını etkiler ve sarılığa neden olur. Söz konusu uyuşmazlık Rh uyuşmazlığıysa (anne Rh-, bebek Rh+ ise) sarılık oldukça tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Diğer bir kan grubu uyuşmazlığı yani ABO uyuşmazlığında (annenin kan grubu 0, bebeğinki A, B veya AB ise) sarılık Rh uyuşmazlığına nazaran daha hafif seyreder. Doğum yapacak annelerin kan gruplarına bakılarak Rh (-) ve 0 grubu annelerin belirlenmesi ve bebeklerin kan uyuşmazlığı yönünden takip edilmesi son derece hayati bir konudur.
Bebeğinizi doğumundan itibaren sarılık açısından sık sık kontrol edin. Sarılığın ilk 24 saatte görülüp görülmemesi tanı açısından çok önemlidir. Bebeğinizi soyup gün ışığında bir pencere kenarında çıplak gözle kontrol edin. Ateş yükselmesi, susuzluk belirtileri, halsizlik ve sarılık belirtileri gördüğünüz an acilen doktorunuzla görüşün. Bilirubin seviyesi riskli düzeydeki bebekler; özellikle de kan uyuşmazlığının bulunduğu sarılıklarda ışın, özel ilaç tedavisi ve hatta kan değişimi gerekebileceğinden mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır.
